نگاهی به شعارهای طنازانه انقلابیون

انقلاب که رخ داد، استعدادها هم گل کرد؛ برخی خشک و رسمی و برخی طنازانه و شاعرانه؛ طنز در شعارهای انقلاب از آن دست سوژه‌هایی است که شاید کمتر درباره‌اش بدانید، پس در ادامه با ما همراه شوید و با کتابی در همین رابطه آشنا شوید.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، شماری از شعارها ادیبانه است، شماری دیگر بار محتوای ایدئولوژیک دارد و بعضی‌هایش بانمک یا طنز آمیز است؛ با این حال، شعارها ویترین مطالبات، خواسته‌ها و دغدغه‌های مردم هستند به ویژه در شرایط ملتهب سیاسی که شعارسازی‌ها بیش از آن‌که کنترل شده باشند، فی البداهه‌اند و به طور خودجوش پدید می‌آیند و شیوع پیدا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در کتابی که در ادامه معرفی خواهد شد نیز شعارهایی گردآوری شده‌اند که وجه مشترک‌شان طنزآمیز بودن آن‌ها است؛ از همین رو باید گفت، ویترین دغدغه‌های مردم هر جامعه و سرزمینی شعارهای آن مردمان هستند، به‌خصوص در زمان پرالتهابی مثل روزهای منتهی به یک انقلاب، آن هم انقلابی که همتایی تا به امروز در تاریخ برایش نیست.

اهمیت و جذابیت آشنایی با شعارها وقتی بیشتر می‌شود که به یاد بیاوریم چنین شعارهایی بداهه و خودجوش هم هستند، شعارهایی که خیلی‌هایش را مردم معمولی ساختند و ماندگار هم شد.

در روند پیروزی انقلاب اسلامی هم با این پدیده مواجه‌ایم، حتی از نوع طنزش که گاهی هجو شاه و اطرافیانش بود؛ گاهی هم واکنشی سریع به یک اتفاق یا موضع‌گیری.

«امید مهدی‌نژاد» در کتاب «شعارهای طنز ایام انقلاب» از انتشارات «بِه‌نشر» بسیاری از این شعارها را جمع‌آوری کرده و توضیحاتی هم به هر کدام اضافه کرده تا بدانیم شعار در چه بستری خلق شده است. با معرفی و مرور کوتاه و خلاصه این کتاب همراه ما باشید.

خواندن این کتاب چه فایده‌ای دارد؟

هنگام مطالعه این کتاب با یک اثر ساده مواجه نیستید، بلکه با کتابی طرف هستید که در عین طنز بودن محتوایش، زمینه خوبی برای مردم‌شناسی و مرور رویدادهای منتهی به پیروزی انقلاب دارد؛ چراکه خیلی از اتفاقات آن روزها را می‌توان در دل همین شعارهای به ظاهر ساده و بامزه رصد کرد.

برای درک این موضوع چند شعار را با هم مرور می‌کنیم. آن روزها همه چیز تغییر کرده بود. به‌طور مثال دست‌فروشی که با گاری‌اش کیک می‌فروخته این شعار را می‌خوانده: «کیک بخور قوی بشی، سوار پهلوی بشی».

وزن و آهنگ بسیاری از شعارها جالب و آشنا و در عین‌حال در زمان خودش به روز بوده، مثل این شعار: «الا ای شاه بی‌همت، بگیرد جان تو ملت، ولی آهسته آهسته، بکن تکیه به ازهاری، به آن جلاد درباری» … یا وقتی یکی از اطرافیان شاه بعد از فرارش در مصاحبه‌ای می‌گوید او به زودی برمی‌گردد مردم این شعار را می‌خوانند: «یا ایها الناس، آن شاه نسناس، هرجا که باشد، باز تو نخ ماست».

دو برش کوتاه از کتاب:

سرود «خمینی ای امام» را که یادتان هست؟ همان سرودی که جوانان انقلابی در روز ۱۲ بهمن، هنگام ورود امام به میهن، در فرودگاه برای امام (ره) اجرا کردند. حالا نقیضه این سرود را هم ببینید که مردم برای شکنجه گران ساواک ساخته بودند: … این تویی، این تویی، پاسدار شاه، خصم آزادگان، دوستدار شاه، بود تو را به دست، همیشه یک چماق، خدا کند تو را، ز هر دو دست چلاق.

رضا بالا، رضا پایین

بشنوید از «رضای پسر» {ولیعهد}. این رضا که البته هنوز هم در قید حیات است و گاهی که تقی به توقی می‌خورد، از آن طرف آب بیانیه‌ای، سفارشی، چیزی از خودش صادر می‌کند، فرزند محمدرضا پهلوی و فرح دیباست. فرح سومین زن محمدرضا بود و توانست با به دنیا آوردن رضای دوم، گام بلندی را در تحکیم روابط زناشویی شاهانه بردارد.

وجود دو رضا در تحت و فوق محمدرضا شاه پهلوی، ایده‌ای بود برای ساختن شعاری پرمغز و پرطنز. شعاری که حکایت از حقیقتی تلخ داشت. حکایت از این‌که نارضایتی از این حکومت جائر و جابر تا آنجا پیش رفته است که قاطبه مردم از آن نارضایتی دارند و تنها دوتن می‌توانند از این حکومت راضی باشند؛ پدربزرگ و نوه!

پدر رضا، پسر رضا

سی و پنج میلیون نارضا

گر بگیرد اولی جان پلید دومی

خدا، شاه، میهن. این شعاری بود که حامیان سلطنت برای خودشان تراشیده بودند و گاهی که ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفری تظاهرات می‌کردند، روی پلاکاردهایشان می‌نوشتند یا از بلندگوهای دولتی شأن فریاد می‌کردند.

می‌خواهیم به تحلیل این شعار بپردازیم: باید بگوییم بخش اول و بخش آخر این شعار اتفاقاً کاملاً درست است. «خدا» و «میهن» دو اصل اصولی هر موضع‌گیری سیاسی هستند. مشکل در «بخش وسطی شعار» است. مشکل این جاست که «شاه» نمی‌تواند رابط خوبی بین بخش‌های ابتدایی و انتهایی این شعار باشد.

اما مردم رابطه بهتری بین اجزای این شعار برقرار کرده بودند. ببینید:

خدا، شاه، میهن

گر بگیرد اولی جان پلید دومی

ملتی یابد نجات، آسوده گردد سومی

کتاب حاضر تألیف «امید مهدی‌نژاد» در چهار فصل و ۸۸ صفحه تدوین و توسط به نشر منتشر شده است.

کد خبر 725447

منبع: ایمنا

کلیدواژه: شعارهای طنز کتاب طنز به نشر انتشارات به نشر محمدرضا شاه فرح دیبا رضا شاه پهلوی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۲۰۰۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کتاب رضای انقلاب به بازار نشر راه یافت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، کتاب رضای انقلاب به زندگی حاج شیخ رضا مطلبی می‌پردازد که نقش موثری در انقلاب اسلامی داشته است..
او روحانی اهل اصفهان است که قبل از انقلاب در محله‌ای آذری‌نشین، به عنوان امام جماعت مسجد فلاح که بعد‌ها به مسجد جامع ابوذر (همان مسجدی که ششم تیر سال ۶۰ واقعه بمب گذاری و حادثه‌ای که برای مقام معظم رهبری در آن اتفاق افتاد) منصوب و مشغول فعالیت شد.
حجت‌الاسلام فخرزاده نویسنده کتاب رضای انقلاب در این کتاب به زندگی روحانی مخلص و یار وفادار انقلاب پرداخته که به گفته خودش همه کارهایش را برای رضای امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی انجام می‌داد.
کتاب رضای انقلاب شامل ۷ فصل از جمله زندگینامه، دوران حیات حوزوی، مبارزات ۱۵ خرداد و منبر‌های حاج شیخ رضا مطلبی تدوین شده است.